Lau's blog, deel 3: de speler
14 mei 2021
Algemeen
De leerlijn & loopbaan van een speler
Laten we eens helemaal terug gaan naar de basis en ons afvragen wat het is waarom we op een hockeyclub komen? Mij lijkt het simpel. In de basis komen we namelijk om hockey te spelen. Daarnaast is er natuurlijk veel meer zoals het zien van vriend(inn)en, deelnemen aan evenementen of het organiseren van vrijwilligerswerk, maar zonder spelers en teams zou de hockeyclub niet bestaan. Vandaag ga ik het hebben over het belangrijkste onderdeel van het plan dat we hebben geschreven voor de kern van de club, onze spelers.
Ervan uitgaande dat de speler centraal staat binnen de vereniging gaan we in kaart brengen wat we onze spelers willen en kunnen bieden. Voordat we dat doen, is het belangrijk om te realiseren dat niet elke speler gelijk is. De Benjamins hebben hele andere behoeften, vaardigheden en doelstellingen dan bijvoorbeeld een D speler of een Senior. In het technisch plan zijn de beoogde vaardigheden en behoeften van de speler per categorie in kaart gebracht. Een leerlijn van vaardigheden per categorie. Het eerste waar we naar gekeken hebben is waar de prioriteit voor de trainers en coaches moet liggen als het gaat om het begeleiden van de spelers. Ligt deze bij het ontwikkelen van vaardigheden of bij het winnen van wedstrijden?
Volgens onze visie, ligt de prioriteit bij jonge spelers vooral bij het ontwikkelen van vaardigheden en moeten we ons pas later richten op het winnen van wedstrijden. Begrijp me niet verkeerd, natuurlijk speel je wedstrijden om te winnen, maar de vraag is; Waar leg je de nadruk op als trainer of coach? In het technisch plan nemen we op dat punt de volgende stelling als uitgangspunt.
"Wanneer op jonge leeftijd de nadruk ligt op het behalen van resultaat, is de kans groot dat de ontwikkeling van vaardigheden hier ondergeschikt aan raakt. Met als gevolg dat op latere leeftijd, wanneer op tactisch gebied meer gevraagd wordt, spelers niet de vaardigheden bezitten om deze naar behoren uit te voeren.”
Om deze visie van de ontwikkeling van de speler duidelijkheid te geven, hebben we een leerlijn ontwikkeld die hierop aansluit. Deze biedt de basis voor elke trainer en coach op HCP om met een gedegen plan de spelers te begeleiden binnen de filosofie van onze vereniging. Omdat we in onze jeugd vanuit een brede basis naar een gefocuste top werken, noemen we dit model de Groei Piramide. Deze bestaat uit de 5 lagen van onze jeugdcategorieën, welke we in deze blog samen stap voor stap doorlopen.
In mijn ogen is het van essentieel belang dat je als trainer en/of coach op de hoogte bent van wat er in jouw categorie gevraagd wordt. Dit is het uitgangspunt voor het maken van je plannen.
Ontdekken
In de Jongste Jeugd draait het om het ontdekken van hockey. Door middel van spelvormen leren spelers de basistechnieken als het draait om; balvoering, passing, aannemen, passeren en verdedigen. Door veel in spelvormen te trainen, zijn de kinderen vooral bezig met spelen en ligt de aandacht niet enkel ‘droog’ op de techniek. Dit houdt in dat de kinderen veel impliciet leren, wat betekent dat ze door middel van opdrachten en spelletjes zelf gaan ontdekken hoe de techniek voor hen het beste werkt.
Naast het aanleren van de basis hockeytechniek, hechten we veel waarde aan het aanleren van brede motorische vaardigheden. Het draait in de eerste fases van de ontwikkeling daarom niet enkel om hockey vaardigheden, maar juist om een breder palet van vaardigheden zoals; balanceren, gooien, vangen, rennen, springen, landen, trappen en mikken. De filosofie hierachter is dat een speler die over brede motorische vaardigheden beschikt zich op den duur beter zal ontwikkelen, omdat deze meer fysieke middelen in kan zetten om problemen op te lossen.
Aanleren
In de D ligt de aandacht op het uitbreiden en herhalen van de basis hockeytechniek. Eigenlijk wil je dat een speler in 2 jaar D kennis heeft gemaakt met zo goed als elke balvoering-, aanname-, pass-, passeer-, verdediging- en scoringstechniek. Ze hoeven deze nog niet volledig te beheersen, maar kunnen zo wel ontdekken waar hun krachten liggen en kennen de basis van elke techniek.
Naast ontwikkeling van de basistechniek draait het ook om het uitbreiden van de motorische vaardigheden. Hier wil je als trainer verder bouwen op het FUNdament dat in de Jongste Jeugd wordt gelegd. Door middel van gevarieerde en uitdagende vormen ligt de nadruk op de FUN in de ontwikkeling.
Tot slot worden in de D de eerste tactische stappen gezet. Dit hoeft nog niet in uitgebreide vormen van druk zetten en opbouw patronen, maar draait met name om het leren kennen van de eigen ruimte. Spelers in de D kunnen nog niet het ‘hele veld’ lezen, omdat deze hun perifere focus nog moeten ontwikkelen. De eerste stap is daarom leren hoe ze met hun directe ruimte omgaan. Hoe zorg je dat je als speler tijd en ruimte hebt t.o.v. je tegenstander, zodat je aan de bal goede keuzes kunt maken zonder in benarde situaties te komen? Dit soort vaardigheden vormen de absolute basis voor het aanleren van verdere tactische vaardigheden en staat daarom centraal in de D jeugd.
Ontwikkelen
In de C categorie draait het allemaal om het verder ontwikkelen van de aangeleerde vaardigheden. Vanaf deze leeftijd kan er meer aandacht besteed worden aangericht fysieke ontwikkeling zoals kracht en conditie, al is dat absoluut nog niet noodzakelijk. Zeker als er nog onvoldoende in de brede basis is geïnvesteerd. Op technisch gebied draait het in deze fase om het verbeteren van de basistechnieken en ontwikkelen van specialismen zoals de strafcorner- en scoringstechnieken.
Tactisch en mentaal ligt de nadruk op het samenwerken met teamgenoten. De basis aanleren van een 2 tegen 1 creëren en uitspelen en het spelen van een verdedigende dubbel zijn goede maatstaven om te herkennen of spelers de basis van het samenwerken binnen het veld onder de knie hebben. Naast de koppeling van technisch vaardigheden naar kleine tactische principes ligt in de C ook de nadruk op het verbale aspect van de samenwerking. Leren om feedback te geven en ontvangen, zodat spelers elkaar positief en oplossingsgericht benaderen.
Herkennen
Omdat we vanaf de JJ een brede technische en motorische basis hebben gelegd, kunnen we in de B de eerste ‘grotere’ tactische stappen maken. Natuurlijk is het essentieel om de basis te onderhouden en specialisaties te blijven ontwikkelen, maar vanaf hier mogen we als trainer/coach uitgebreider aandacht gaan besteden aan tactiek.
Vanuit de aangeleerde basis draait het met name om het herkennen van situaties, zodat spelers zelfstandige keuzes kunnen maken. Een speler die uit de B vertrekt, moet het veld kunnen ‘lezen’. Dit kun je trainen door je te richten op het trainen van grotere oefenvormen waarbij het gaat om samenwerken in het druk zetten, ruimte maken voor elkaar en het herkennen van het 3e man principe. Die laatste moet je misschien eens googlen als je er niet bekend mee bent ;)
Voor de speler ligt in de B leeftijd de aandacht op persoonlijke ontwikkeling. Naast het vinden van een vaste(re) rol in het team vormen de B & A leeftijd een fase waarin de speler persoonlijke keuzes moet maken die veel invloed hebben op hun toekomst. Hoe combineer je school/studie en een sociaal leven met hockey. Als trainer/coach is het aan jou om de speler te ondersteunen in het maken van de keuzes die bij deze fase horen. Let wel; ondersteunen is iets anders dan sturen. Het draait er uiteindelijk om dat de speler zelfstandig deze keuzes maakt.
Juist toepassen
In de A categorie moeten we de vruchten plukken van een uitgebreide basiskennis en als spelers leren deze zelfstandig toe te passen. Een speler weet ondertussen op welk moment, welke techniek de beste optie is en beweegt vanwege een brede motorische basis als een atleet over het veld. Het juist toepassen draait met name om het controle kunnen pakken over een wedstrijd. Herkennen op welke momenten je moet versnellen of juist vertragen en vanuit hier een ritme vinden met je teamgenoten.
A spelers scannen continu het veld en hebben een uitstekend besef van ruimte en tijd, om zich zo effectief mogelijk aan te kunnen passen op de intenties van de tegenstander. Ze weten van elkaar wat ze kunnen verwachten en passen hier hun zelfstandige keuzes op aan.
Wanneer spelers van de jeugd naar de senioren gaan, zijn ze natuurlijk nog niet uitgeleerd. Hockeyen in de senioren is een stuk fysieker en binnen de lijnen een stuk gestructureerder dan jeugdhockey. Om spelers de ruimte te geven om zich hierop aan te passen, blijven we ons in de senioren richten op de ontwikkeling van spelers ook al staat het winnen van wedstrijden hier centraal.
Een belangrijke kanttekening om te maken is de relatie tussen breedte en prestatie hockey. Mijn ervaring is dat de prioriteiten in ons plan in de jongere categorieën (JJ, D & C) voor elke speler van toepassing zijn. Als spelers ouder worden, merk je echter regelmatig dat deze andere prioriteiten krijgen en hockey vooral zien als een uitlaatklep of een ontmoeting met vriend(inn)en. Het is aan de coach of trainer om aan te voelen wat een team en speler nodig heeft en hier zijn plannen op in te richten. Kortom; ken je doelgroep en pas daar je plannen op aan.
Een praktische tip
Nu je als trainer/coach weet wat de aandachtsgebieden zijn voor de categorie waar jij mee werkt, kun je een planning gaan maken. Een planning is niet verplicht of essentieel, maar het geeft je wel houvast om gestructureerd het seizoen te doorlopen. Het hoeft ook helemaal niet ingewikkeld te zijn. Zelf maak ik een planning altijd van grof naar fijn. Ik maak een lijstje van vaardigheden en principes (thema’s) die ik wil dat mijn spelers aan het einde van het seizoen beheersen. Vervolgens kijk ik welke thema’s bij elkaar passen en verdeel ik deze onder in de periodes van het seizoen, dit zijn de 6 tot 8 weken die tussen de vakanties zitten. Per periode ligt de aandacht dan op een aantal thema’s die ik pas later uit ga werken. Bewust kies ik niet teveel thema’s, zodat er veel ruimte is voor herhaling of verwerking van elementen die naar voren komen uit onze wedstrijden.
Namens jullie mooie club,
Lau